SAHAR

Qəlb aramlığı biganəlik deyil, hadisələr qarşısında dağ kimi dayanmaqdır. Cihad meydanında qola qüvvət verən də qəlb aramlığıdır...

İnsanın qəlb aramlığına müvəffəq olması üçün bəzi şərtlər var: 1.Səbir "Səbir" sözünün lüğət mənası nəfsin qarşısını almaqdır. Səbir qəmi aradan qaldırır, ruhi aramlıq yaradır. Həzrət Əli (ə) buyurur: "Səbir əminliklə iradə göstərib sənə üz tutmuş qəmləri uzaqlaşdırmaqdır." Mömin insan səbirli olmağın savabına inamla qəm-qüssəyə yox deyib aramlaşır. Zumər surəsinin 10-cu ayəsində oxuyuruq: (Ya Peyğəmbər!) De: “Ey Mənim iman gətirən bəndələrim! Rəbbinizdən qorxun. Bu dünyada yaxşılıq edənlərə (axirətdə) yaxşılıq vardır. Allahın yeri genişdir (sizə bir çətinlik üz versə, başqa ölkələrə hicrət edə bilərsiniz). Yalnız (dünyada Allah yolunda çətinliklərə) səbir edənlərə (axirətdə) saysız-hesabsız mükafat veriləcəkdir!” Daha yuxarı mərtəbə budur ki, mömin ilahi mərhəmətə çatdığına inanır. Bu səbəbdən qəmli olmağa əsas görmür. İlahi rəhmətdən ümidini üzənlər, başda İblis qəmgindir. Bəqərə surəsinin 155, 156-cı ayələrində oxuyururq: "Əlbəttə, Biz sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal, can (övlad) və məhsul qıtlığı ilə imtahan edərik. (Ya Rəsulum! Belə imtahanlara) Səbir edən şəxslərə müjdə ver! O kəslər ki, başlarına bir müsibət gəldiyi zaman: “Biz Allahınıq (Allahın bəndələriyik) və (öləndən sonra) Ona tərəf (Onun dərgahına) qayıdacağıq!” deyirlər." Şəhid Sani buyurur ki, səbrin bu mərtəbəsi rizadır. Təbii ki, razılıqla qəm bir araya sığmaz. Razı insan qəmgin yox, aramdır. 2.Tövbə Günah hissi ruhu yorur. Günah hissi ümidsilik yaradır, əli işdən soyudur. Həzrət Əli (ə) buyurur: "Günah qandalı necə də pis qandal imiş!" Günaha batan insanın fikri dolaşıqdır. Bu dolaşıqlıqdan qurtarmağın ən münasib yolu tövbədir. Tövbə insana ümid verir, ilahi mərhəmətə səbəb olur. İnsan Allahın razılığını hiss edəndə onun iztirabları azalır. 3.Dua Dua bahar yağışı kimi qəlbi sirab edir. Duada insan dərdlərini Allaha deyir, Ondan kömək istəyir, ona sığınır. Özünü qadir Allahın hüzurunda görən insan təşviş, stresdən azad olur. Hazırda dünyanın məşhur psixoloqları peyğəmbərlərin işini davam etdirir. Onlar iztirab çəkən insanları etiqada, ibadətə dəvət edirlər. Artıq təbabət insanın stresdən qurtuluşu üçün iman və ibadəti yeganə çıxış yolu kimi qəbul edir. İmam Sadiq (ə) buyurur: "Atam İmam Baqir (ə) qəm üz verəndə ailə-övladı bir yerə toplayıb dua oxuyardı." Ənbiya surəsinin 83-cü ayəsində buyurulur: (Ya Rəsulum!) Əyyubu da (yada sal)! Bir vaxt o, Rəbbinə yalvarıb dua edərək belə demişdi: “Mənə bəla üz verdi (Sənə pənah gətirdim). Sən rəhmlilərin rəhmlisisən!” 4.Sileyi-rəhim İslam Peyğəmbəri (s) qohum-əqrəba ilə rabitələri, səmimi münasibətləri imandan sayır, Allaha bəndəlikdən sonra qohumlarla əlaqələrin möhkəmləndirilməsini risalət məqsədi kimi qeyd edir. İmam Sadiq (ə) buyurur: "Yaxşılıq edin, qohumları yoxlayın ki, bu əməllər bütün işlərdəki düyünləri açır." Sileyi-rəhim edən insan qohumların çevrəsində olur, məhəbbətlə əhatələnir. Bu yolla tənhalıqdan qurtarır. Qəm-qüssənin əsas səbəblərindən biri də elə tənhalıqdır. 5.Namaz Rəd surəsinin 28-ci ayəsində buyurulur: "O kəslər ki, Allaha iman gətirmiş və qəlbləri Allahı zikr etməklə aram tapmışdır. Bilin ki, qəlblər (möminlərin ürəkləri) yalnız Allahı zikr etməklə aram tapar!" Taha surəsinin 14-cü surəsində isə belə buyurulur: "Mən, həqiqətən, Allaham. Məndən başqa heç bir tanrı yoxdur. Mənə ibadət et və Məni zikr etmək üçün namaz qıl!" Ayələrdən aydın olur ki, insan qəlbində aramlıq yaradan ən güclü amil zikrdir və zikrlərin üstün namazdır. 6.Qəza-qədərə inam Qəza-qədərə, Allahın təqdirinə inanan insan qarşısına çıxan, başına gələn bütün hadisələri xeyir kimi qəbul edir. O inanır ki, Allah onun xeyrinə yol açır və bütün acılardan sonra şirinlik var. 7.Xüsusi zikrlər İslamda qəlb aramlığı üçün xüsusi zikrlər nəzərdə tutulur. Burada nümunə olaraq İmam Baqirdən (ə) bir rəvayəti yada salırıq: "La həvlə və la quvvətə illa billah" zikrində 99 dərdin şəfası var və bu dərdlərin ən kiçiyi qəm-qüssədir... 8.Çox istiğfar, tövbə İmam Sadiq (ə) buyurur: Allah-Taala çox istiğfar edən insanı qəm-qüssə, sıxıntıdan azad edər. 9.Paxıllıq, həsəddən uzaq olmaq İnsanda qəm yaradan səbəblərdən biri ətrafdakılara həsəd aparmaqdır. Nə üçün başqaları xoşbəxtdir, mən yox? Nə üçün başqaları varlıdır, mən yoxsul? Belə fikirlər insanı üzür, onun rahatlığını əlindən alır. Allah-Taala paxıl yəhudilər haqqında buyurur: "Yoxsa onlar Allahın öz nemətindən bəxş etdiyi şeylərə görə insanlara həsəd aparırlar? Halbuki Biz İbrahim övladına da kitab və hikmət vermişdik və onlara böyük mülk (hökmranlıq) bəxş etmişdik." (Nisa surəsi, ayə 54) Paxıl insan sanki qızmar qum üzərində ayaqyalın dayanmışdır, onun bir an rahatlığı yoxdur. 10.Pak həyat, saleh əməl Quranda oxuyururq: "Mömin olub yaxşı işlər görən (Allaha itaət edən) kişi və qadına (dünyada və axirətdə) xoş həyat nəsib edəcək və etdikləri yaxşı əməllərə görə mükafatlarını verəcəyik. (Və ya gördükləri yaxşı işlərin müqabilində onlara daha yaxşı mükafatlarını verəcəyik!)" (Nəhl surəsi, ayə 97) 11.Möminlərlə yaxınlıq Mömin dost, yoldaş insana Allahı xatırladır. Bu isə aramlıq yaradan amildir. Həqiqi mömin heç vaxt insanlara həyəcan ötürmür. Həqiqi möminlə söhbət insanın qəlbini aramlaşdırır. HaqqYolu Əli Əhməd Pənahinin araşdırmasından çıxarış