SAHAR

İmam Hüseynin (ə) Yezidin (lən) xilafəti ilə müxalifəti

60-cı hicri-qəməri ilinin Rəcəb ayında Müaviyə öldükdən sonra, Yezid atasının kürsüsündə əyləşib Mədinədəki məşhur müxaliflərindən beyət almağa başladı. Müaviyənin ölüm xəbəri hələ Mədinə xalqına çatmamışdı ki, Yezid Mədinənin hakimi Vəlid ibn Ütbə ibn Əbu Süfyana məktub yazaraq gecikmədən Hüseyn ibn Əli (ə) və Abdullah ibn Zübeyrdən beyət alacağını əmr etmişdi. Mərvan da hakimi məcbur etdi ki, onları elə həmin gecə valinin sarayına gətirsin və beyət etmədikləri təqdirdə, elə oradaca qətlə yetirsin. Çünki bu fürsət əldən çıxdığı surətdə, bir daha onları tapmaq çətinləşəcək və Yezidə itaət etməyənlər aşkarcasına müxalifətə qalxaraq camaatı kütləvi üsyana dəvət edəcəkdilər.   Mədinə hakiminin qasidi imam Hüseynin (ə) hüzuruna getdikdə, o həzrət Müaviyənin ölümündən xəbərdar oldu. Həzrət (ə) bir qrup səhabələri və yaxınları ilə (haşimilərlə) birlikdə təhlükəni aradan qaldırmaq məqsədilə silahlı şəkildə hakimin sarayına getdilər. Vəlid o həzrəti Yezidə beyət etməyə dəvət etdikdə, İmam (ə) buyurdu: “Ey Vəlid, biz nübüvvət Əhli-beyti, risalət mədəni, mələklər düşərgəsi (enib-qalxdığı yer) və rəhmət məkanıyıq. Allah İslamı bizimlə başlamış və bizimlə də sona yetirəcək. Yezid fasiq, şərabxor, möhtərəm şəxslərin qatili və aşkar günah edən bir şəxsdir. Mənim kimilər onun kimilərə heç zaman beyət etməz!” (“Əl-futuh”, Əbu Məhəmməd Əhməd İbn Əsəm Kufi, c. 5, s. 17.)   İmam Hüseyn (ə) bu məclisdə Mərvanın o həzrətdən beyət alması ilə bağlı israrından sonra buyurdu: “Əgər Yezid xəlifə olacaqsa, İslamın fatihəsini oxumaq lazımdır.” Sonra o həzrət “Təthir” ayəsinə istinadən Əhli-beytin xilafət məqamına daha layiq olduğunu bildirdi.” İmam Hüseyn (ə) bilirdi ki, müxalifət etdiyi üçün daha Mədinədə qala bilməyəcək. Elə buna görə də o həzrət (ə) Məhəmməd ibn Hənəfiyyədən başqa, bütün əhli-əyalı və yaxınları ilə birlikdə Məkkəyə getmək məqsədilə Mədinəni tərk etdi.

GECƏ KARVANI

Tarixçilərin qeydlərinə görə, o həzrət 60-cı hicri-qəməri ilinin Şəban ayının 3-ü babası Peyğəmbər (s) və anası Fatimənin (ə) məqbərəsi ilə vidalaşıb, gecə ikən Məkkəyə doğru yola düşdü. Həzrət Mədinədən çıxarkən qardaşı Məhəmməd Hənəfiyyəyə yazdığı vəsiyyətnaməsində öz hicrətinin məqsədini belə bəyan edir: “Mən istirahət və rahatlıq, zülm və ədalətsizlik, təkəbbür və ya fəsad üçün Mədinədən çıxmıram. Mənim məqsədim cəddim Peyğəmbərin ümmətini islah etməkdir. Mən insanları yaxşılığa dəvət edib pislikdən çəkindirmək, babam Peyğəmbər və atam Əli ibn Əbu Talibin yolu ilə getmək istəyirəm.”

İMAM HÜSEYN (Ə) MƏKKƏ ŞƏHƏRİNDƏ

İmam Hüseyn (ə) öz yaxınları ilə birlikdə Məkkəyə çatdı. Məkkə imam Hüseyn (ə) üçün münasib mövqeyə malik idi. İmam (ə) orada qaldığı müddətdə Məkkə xalqının müxtəlif təbəqələri, həmçinin ətrafdan gəlmiş hacılarla görüşüb Yezidə beyət etməməsinin səbəblərini onlara izah etdi.

İMAM HÜSEYNİN (Ə) KUFƏYƏ DƏVƏT OLUNMASI

İmam Hüseynin (ə) hicrət xəbəri Kufə şəhərinə çatdıqda, onlara rəhbərlik edən Süleyman ibn Sürəd kimi şəxslər yığıncaq təşkil edərək imam Hüseynin (ə) İraqa dəvət olunması fikrini irəli sürdülər. Süleyman bu işdən yəqinlik əldə etməsi və uyğun məsələnin həssaslığı və ciddiliyini vurğulamaq üçün yığıncaqda olanlardan öz sözlərindən dönməmələrinə dair vəd aldı. Sonra Süleyman, Müsəyyib ibn Nəcəbə, Həbib ibn Məzahir, Rəfaət ibn Şəddad və Abdullah ibn Val kimi şiə qabaqcıllarının imzası ilə imam Hüseynə (ə) bir məktub yazıb, o həzrəti Kufəyə dəvət etdi. (“Tarixi-Təbəri”, c. 5, s. 260-261.)   İmam Hüseyn (ə) bu məktubun cavabında bir söz demədi. Çox keçmədi ki, ardıcıl olaraq digər məktublar da gəldi. O cümlədən, Qeys ibn Müsəhhər Seydavi və hətta Abdullah ibn Val camaatın nümayəndəsi kimi o həzrəti dəvət və bu haqda müzakirə etmək üçün Məkkəyə o həzrətin hüzuruna getdilər. Sonra kufəlilərin məktubları ardıcıl olaraq Həzrətə çatdı və nəhayət, Kufənin vəziyyətindən xəbərdar olan Hani ibn Hani Məkkədə o həzrətlə görüşdü. O, bu görüşdə camaatın, hətta Kufə böyüklərinin səhnədə olması və hazırlıqları haqda məlumat verdi.   Lakin imam Hüseyn(ə) kufəlilərin vəfasız olduğunu bildiyi, onların atası və qardaşına vəfadar olmadıqlarını gördüyü üçün əmisi oğlu Müslim ibn Əqili Kufəyə göndərdi ki, vəziyyəti yaxından öyrənib məsləhət bildiyi təqdirdə İmamı (ə) da Kufəyə çağırsın.   Müslim hərəkət etməyə hazırlaşdıqda, o həzrət ona buyurdu: “Camaatın yekdilliklə mənə beyət etmək istədiyini görsən, dərhal mənə xəbər ver; mən də onun əsasında əməl edim.”   Müslimin xəbərləri müsbət idi və İmama göndərdiyi məktubda belə yazdı: “Kufə əhalisinin iyirmi mindən çoxu sizə beyət etmişdir. Məktubumu alan kimi, hərəkət edin.” (“Əl-futuh”, Əbu Məhəmməd Əhməd İbn Əsəm Kufi, c. 5, s. 150.)   Kufəlilərin məktubları, onların nümayəndələrinin izahatı, eləcə də, Müslimin Kufənin vəziyyəti ilə bağlı məlumatları Əməvi hakimiyyətinə qarşı ciddi qarşıdurmanın yaranmasını göstərirdi. İmam Hüseyn (ə) Zil-həccə ayının 8-də həcc mərasimini yerinə yetirdiyi zaman “təməttö” həccini “müfrədə ümrəsi”nə çevirməklə Kufəyə doğru hərəkət etdi.